Sạt lở đèo Bảo Lộc – Nguyên nhân, diễn biến và hậu quả

Sạt lở

Sạt lở đèo Bảo Lộc là hiện tượng trượt lở đất xảy ra tại khu vực đèo Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng. Đây là đèo quan trọng nối liền Đà Lạt với các tỉnh phía Nam, trên quốc lộ 20.

Sạt lở đèo Bảo Lộc lần đầu tiên xảy ra vào cuối tháng 7/2023, khiến 4 người thiệt mạng. Sau đó, hiện tượng sạt lở tiếp tục xảy ra nhiều lần trong thời gian ngắn, gây ách tắc giao thông và nguy hiểm cho người đi đường.

Sạt lở đèo Bảo Lộc xảy ra ở đâu?

Sạt lở đèo Bảo Lộc xảy ra tại km73+500 trên quốc lộ 20 đi qua đèo Bảo Lộc, thuộc địa phận xã Lộc Châu, huyện Bảo Lâm, tỉnh Lâm Đồng. Đây là đoạn đường quanh co, dốc, nằm giữa núi rừng.

Cụ thể, vị trí sạt lở thuộc khu vực tiếp giáp giữa xã Lộc Ngãi và Lộc Châu, cách trung tâm thành phố Bảo Lộc khoảng 20km về phía Bắc. Đoạn đường này có độ dốc lớn, lưu lượng xe qua lại đông đúc, thường xuyên xảy ra tai nạn giao thông.

Sạt lở đèo Bảo Lộc xảy ra lúc nào?

• Lần 1: Xảy ra vào ngày 28/7/2023, khiến 4 người tử vong.
• Lần 2: Xảy ra vào ngày 30/7/2023, khiến giao thông ách tắc hoàn toàn.
• Lần 3: Xảy ra ngày 31/7/2023, một lượng lớn đất đá trượt xuống đường, may không gây thiệt hại về người.
• Lần 4: Xảy ra ngày 2/8/2023, một lượng lớn đất đá lại tràn xuống đường khiến giao thông tê liệt.

Như vậy, trong vòng 1 tuần, tại đoạn km73+500 đèo Bảo Lộc đã xảy ra 4 lần sạt lở lớn. Các vụ sạt lở chủ yếu xảy ra vào ban đêm và sau những trận mưa lớn.

Nguyên nhân dẫn đến sạt lở đèo Bảo Lộc

Theo các chuyên gia, nguyên nhân dẫn đến sạt lở đèo Bảo Lộc là do:

• Địa chất khu vực sạt lở rất xung yếu, nằm ở vị trí giao nhau của nhiều đứt gãy, đá bị dập vỡ mạnh.
• Mưa lớn kéo dài nhiều ngày làm gia tăng áp lực nước trong lòng đất.
• Hoạt động giao thông mật độ cao trên quốc lộ 20 tạo tải trọng động lớn.
• Quá trình xâm thực địa mạo mạnh mẽ làm sườn dốc dưới chân đèo bị cắt phá, không còn đủ sức chống đỡ.

Như vậy, nguyên nhân sạt lở đèo Bảo Lộc là do tác động tổng hợp của các yếu tố tự nhiên và hoạt động của con người. Trong đó, điểm xung yếu về địa chất và các trận mưa lớn là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến hiện tượng sạt lở nguy hiểm này.

Phải hiểu rõ nguyên nhân trượt lở đất

Trượt lở đất là một hiện tượng tự nhiên xảy ra khi một khối lượng lớn đất, đá hoặc các vật liệu khác bị di chuyển nhanh chóng xuống dốc dưới tác động của trọng lực. Trượt lở đất có thể xảy ra ở bất cứ đâu, nhưng thường gặp nhất ở những khu vực có địa hình đồi núi, đất mềm hoặc có nhiều nước.

Có nhiều nguyên nhân gây ra trượt lở đất, nhưng một số nguyên nhân phổ biến nhất bao gồm:

• Mưa lớn: Mưa lớn có thể làm bão hòa đất và làm cho nó trở nên dễ bị trượt lở.
• Động đất: Động đất có thể gây ra trượt lở đất bằng cách phá vỡ các lớp đất và đá.
• Lũ lụt: Lũ lụt có thể làm tăng áp lực lên đất và đá, dẫn đến trượt lở đất.
• Hoạt động của con người: Hoạt động của con người như khai thác mỏ, xây dựng hoặc chặt phá rừng có thể làm tăng nguy cơ trượt lở đất.

Trượt lở đất có thể gây ra nhiều tác hại, bao gồm:

• Tử vong và thương vong: Trượt lở đất có thể chôn vùi các tòa nhà, đường xá và các công trình khác, gây ra tử vong và thương vong.
• Thiệt hại tài sản: Trượt lở đất có thể phá hủy nhà cửa, doanh nghiệp và các tài sản khác.
• Ngăn cản giao thông: Trượt lở đất có thể chặn các tuyến đường, đường sắt và đường thủy, gây gián đoạn giao thông.
• ô nhiễm môi trường: Trượt lở đất có thể gây ô nhiễm nguồn nước, đất và không khí.

Khắc phục chống trượt đất bằng tường chắn trọng lực rọ đá

Nơi tập trung 7 đứt gãy ở đèo Bảo Lộc

Có một số yếu tố gây ra sạt lở. Lượng mưa lớn và tải trọng động từ xe lưu thông trên quốc lộ 20 là nguyên nhân chính. Khu vực yếu A1 có nhiều đứt gãy theo hướng dọc và ngang (ảnh c) do có vỏ phong hóa dày, tạo điều kiện tích luỹ nước dưới đất.

Mưa lớn trong vài ngày khiến đất đá tại A1 bão hòa nước, tạo tải trọng cực đại. Nước chảy vào và đi qua A1 cũng tạo lực đẩy thủy lực, tăng cường sự trượt lở đất. Xe lưu thông trên quốc lộ 20 trong trạng thái nước bão hòa cũng làm gia tăng tải trọng đất đá và nguy cơ trượt lở đất.

Sự trượt lở đất đã xảy ra tại đèo Bảo Lộc, Lâm Đồng do điểm địa chất yếu, không ổn định và thời điểm mưa lớn cùng ảnh hưởng của giao thông trên quốc lộ 20. Đèo Bảo Lộc cũng có nhiều điểm tiềm ẩn nguy cơ trượt lở đất khác nhau.

Để chủ động ngăn chặn trượt lở đất và giảm thiểu thiệt hại, cần triển khai nghiên cứu, dự báo trượt lở đất trên toàn khu vực đèo với tỷ lệ khái quát (1/25.000) và chi tiết (1/5.000), tập trung vào các điểm có nguy cơ trượt lở đất cụ thể. Cần sự phối hợp giữa chuyên gia, nhà khoa học và cơ quan quản lý để giảm thiểu rủi ro.

Hậu quả của sạt lở đèo Bảo Lộc

Sạt lở đèo Bảo Lộc đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng:

• 4 người thiệt mạng trong vụ sạt lở đầu tiên.
• Hàng ngàn phương tiện bị kẹt cứng trên quốc lộ 20, người dân không thể đi lại trong nhiều ngày.
• Hơn 5.000 xe khách, xe container bị chặn đứng 2 đầu đèo, không qua lại được.
• Hàng hóa, nông sản bị ùn ứ khiến người dân và doanh nghiệp bị thiệt hại nặng nề.
• Quốc lộ 20 là tuyến giao thông huyết mạch kết nối với các tỉnh Nam Tây Nguyên và Tây Nam bộ bị chia cắt.
• Ảnh hưởng lớn tới tình hình kinh tế – xã hội của cả vùng.

Như vậy, sạt lở đèo Bảo Lộc không chỉ gây thiệt hại về người mà còn ảnh hưởng rất lớn đến kinh tế và đời sống nhân dân khu vực. Đây được xem là thảm họa thiên nhiên nghiêm trọng nhất tại Lâm Đồng trong nhiều năm trở lại đây.

Kết luận

Sạt lở đèo Bảo Lộc là hiện tượng trượt lở đất thảm khốc xảy ra tại km73+500 quốc lộ 20 qua địa phận Lâm Đồng. Sạt lở do tác động kết hợp của các yếu tố tự nhiên và hoạt động của con người.

Hậu quả của thảm họa này vô cùng nghiêm trọng, khiến giao thông tê liệt, đời sống dân sinh đảo lộn, gây thiệt hại lớn về người và của. Để hạn chế thiệt hại có thể xảy ra, các cơ quan chức năng cần có biện pháp khắc phục sạt lở cũng như phòng chống sạt lở một cách bền vững, lâu dài tại khu vực này.